શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે એક સાપ બીજા સાપને કરડે તો શું થાય?

જો જંગલમાં બે સાપ સામસામે આવી જાય અને તેમાંથી એક ગુસ્સામાં કે ભૂલથી બીજા સાપને કરડી જાય (What If A Snake Bites Another Snake) તો શું થશે? શું બીજો સાપ પણ માણસની જેમ પીડાથી કણસી ઉઠશે કે પછી કઈ જ નહીં થાય?

આપણે ઘણીવાર ફિલ્મો અને વાર્તાઓમાં સાપને માણસો કે પ્રાણીઓને કરડતા જોઈએ છીએ, પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે જો એક સાપ બીજા સાપને કરડે તો શું થશે? શું તેઓ પોતાના ઝેરથી એકબીજાને મારી શકે છે? આ પ્રશ્ન જેટલો ફિલ્મી લાગે છે, વિજ્ઞાનની નજરે તે એટલો જ ગંભીર અને રોમાંચક છે. ચાલો આને વિગતવાર સમજીએ.

શું સાપ એકબીજાને કરડે છે?

હા, ક્યારેક સાપ એકબીજાને કરડે છે. જે બે કારણોસર હોઈ શકે છે:

આક્રમકતા અથવા લડાઈ દરમિયાન: ખાસ કરીને જ્યારે બે નર સાપ એક માદા માટે સ્પર્ધા કરે છે.

ખોરાક માટે : કેટલાક સાપ, જેમ કે કિંગ કોબ્રા, અન્ય સાપનો શિકાર કરે છે.

જોકે, દરેક પ્રજાતિ આવું કરતી નથી. કેટલાક સાપ, જેમ કે અજગર, અન્ય સાપ ખાતા નથી, જ્યારે કેટલાક ઝેરી સાપ, જેમ કે કિંગ કોબ્રા, ખાસ કરીને અન્ય સાપનો શિકાર કરે છે.

શું સાપનું ઝેર બીજા સાપને અસર કરે છે?

જવાબ છે હા, પરંતુ તે તેઓ કઈ પ્રજાતિના છે તેના પર આધાર રાખે છે. ઝેર સામે રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઘણીવાર એક જ પ્રજાતિના સાપમાં જોવા મળે છે. એટલે કે, જો એક કોબ્રા બીજા કોબ્રાને કરડે છે, તો બીજો સાપ બચી શકે છે કારણ કે તેના શરીરમાં તે જ ઝેર સામે એન્ટિબોડીઝ વિકસિત થઈ ગઈ છે.

જોકે, જો વિવિધ પ્રજાતિના સાપ હોય, તો મામલો બદલાઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે: જો કોઈ કિંગ કોબ્રા રસેલ વાઇપરને કરડે છે, તો તેનું ઝેર અસરકારક હોઈ શકે છે, પરંતુ કેટલાક સાપમાં કુદરતી રોગપ્રતિકારક શક્તિ હોય છે, ખાસ કરીને જે અન્ય સાપ ખાય છે.

વિજ્ઞાન શું કહે છે?

સંશોધન દર્શાવે છે કે કિંગ કોબ્રા જેવા સાપમાં અન્ય સાપના ઝેર સામે નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ હોય છે. કેટલાક સાપના શરીરમાં એન્ટિ-જેન નામના તત્વો જોવા મળે છે, જે અન્ય સાપના ઝેરને બેઅસર કરે છે. તેથી તેઓ માત્ર કરડવાથી બચી શકતા નથી, પરંતુ તેઓ તેમને ખાઈ પણ શકે છે અને હજુ પણ જીવિત રહી શકે છે.

શું સાપ લડે છે?

હા, સાપ વચ્ચે પણ ઝઘડા થાય છે. ખાસ કરીને પ્રજનન ઋતુ દરમિયાન, નર સાપ માદા માટે એકબીજા સાથે લડે છે. આ સમય દરમિયાન તેઓ એકબીજા પર ઝેર છોડતા નથી, પરંતુ ફક્ત કુસ્તીની જેમ લડે છે, માથું ઊંચું કરીને અને એકબીજાને દબાવવાનો પ્રયાસ કરે છે. હું તમને કહી દઉં કે, આ લડાઈ ઓછી “ઘાતક” અને “શક્તિ પ્રદર્શન” જેવી વધુ છે.

વૈજ્ઞાનિકો આ સાપની ઝેરનો પ્રતિકાર કરવાની ક્ષમતાનો ઉપયોગ કરીને ઝેર વિરોધી દવાઓ વિકસાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. જો કોઈ સાપ બીજા સાપના ઝેર સામે રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવે છે, તો તેના લોહીમાંથી એવા તત્વો કાઢી શકાય છે જે મનુષ્યોને પણ બચાવી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, આ સંશોધન ઝેરી પ્રાણીઓ સામે લડવામાં મોટી સફળતા સાબિત થઈ શકે છે.

કેટલાક આશ્ચર્યજનક તથ્યો

કિંગ કોબ્રા ફક્ત વિશ્વનો સૌથી લાંબો ઝેરી સાપ નથી, તે અન્ય સાપને પણ ખાય છે.

નોળિયા જેવા પ્રાણીઓમાં સાપના ઝેર સામે કુદરતી રોગપ્રતિકારક શક્તિ હોય છે, તેથી તેઓ તેમને મારી પણ શકે છે.

જો ભારતમાં જોવા મળતા કેટલાક સાપ, જેમ કે રસેલ વાઇપર અને ક્રેટ, એકબીજા સાથે લડે છે, તો પરિણામ ઘાતક બની શકે છે.

તો આગલી વખતે જ્યારે તમારા મનમાં પ્રશ્ન આવે કે “જો એક સાપ બીજા સાપને કરડે તો શું થાય?”, ત્યારે યાદ રાખો – જો તેઓ એક જ પ્રજાતિના હોય તો કંઈ થઈ શકે નહીં. જો સાપ બીજી પ્રજાતિનો હોય અથવા તેની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી હોય તો પણ મૃત્યુ થઈ શકે છે. તે બધું કુદરતી સંરક્ષણ પ્રણાલી અને ચોક્કસ પ્રજાતિ પર આધાર રાખે છે.

આ પણ વાંચો: આજથી શરૂ થશે અમદાવાદ-ગાંધીનગર સચિવાલય સુધીની મેટ્રો સેવા

આ પણ વાંચો: સેના પ્રમુખે કમાન્ડરોને આપ્યો ‘ફ્રી હેન્ડ’, કહ્યું- જો પાકિસ્તાન કોઈ ચાલ કરે તો જોઈ લેજો

આ પણ વાંચો: ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામ, જાણો દુનિયાભરના નેતાઓની શું પ્રતિક્રિયા હતી

આ પણ વાંચો: ભારત સાથેના તણાવ દરમિયાન પાકિસ્તાને કરી આવી નાપાક હરકત